Çağdaş sokak sanatının en dikkat çeken isimlerinden Fransız sanatçı ve fotoğrafçı JR, 30 metre uzunluğunda dört anıtsal portre ile Avustralya'da gerçekleşen NGV Triennial’e damga vurdu. Çektiği yerel çiftçi portrelerini kuruyan Menindee Gölleri bölgesine taşıyan sanatçı, bölgedeki ekolojik düşüşe dikkat çekti. 17 yaşında Paris'te bir sokak sanatçısı olarak başladığı hayatına dünyanın dört bir yanından haklarından mahrum edilen veya görmezden gelinen insanların devasa portre kolajlarını yapan JR’ın, sosyal adaletsizliği protesto eden çalışmalarını sizler için derledik.
The Yard, Tehachapi
Ekim 2019’da JR, Kaliforniya Tehachapi’de bulunan maksimum güvenlikli bir hapishanede 28 mahkumla orta avluda işbirliğine dayalı sanatsal bir proje için özel çalışma izni aldı. Tehachapi’de hüküm giyenlerin çoğunluğu şartlı tahliye olmaksızın ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış mahkumlardan oluşuyor. JR ve ekibi, bu mahkumları teker teker yukarıdan fotoğrafladı ve onlara hikayelerini kamera önünde anlatmaları için şans verdi. Belirli bir soru sorulmadan kendilerini içtenlikle ifade etme özgürlüğü verildi. JR, 338 kağıt şeridini mahkumlar ve ekibiyle birlikte birkaç saat içerisinde duvar kağıdı tutkalıyla orta avluya yerleştirdi. Herkesin omuz omuza olduğu bu çalışma, hapishanenin hapsedilen nüfusunun ayakları altında üç gün içinde kaybolsa da sesi duyulmayan mahkumların sesi olarak sanat tarihindeki özel yerini aldı.
Women Are Heroes, Rio De Janeiro
JR’ın bir başka çarpıcı ve ses getiren çalışması da Rio De Janeiro’da hayata geçirdiği Women Are Heroes projesi. Toplumun temeli olan ancak savaşın, suçun, tecavüzün ve siyasi veya dini fanatizmin birincil kurbanları olan yerel kadınların yüzlerinin ve gözlerinin dev fotoğraflarını şehrin fakir mahallelerinden birinin siluetine yerleştirdi. Rio De Janeiro sokaklarında herhangi bir köşede karşınıza çıkabilecek olan bu kadın yüzleri projesi sanatçının 2008 yılında Sierra Leone’de başlattığı serinin devamı niteliğinde. Daha öncesinde Liberya, Kenya, Kamboçya, Hindistan’da gerçekleşen serinin son çalışmasını ise 2014 yılında Fransa’nın La Havre şehrinde hayata geçirdi.
Kikito, ABD-Meksika Sınırı
Fransız sanatçı, ABD-Meksika arasında kalıcı bir duvar inşa etme ile ilgili alınan kararların ardından 2017’de sınır çitinde iskele ile desteklenen devasa bir kurulum yarattı. Enstalasyon, sınırda yaşayan Meksikalı bir çocuk olan Kikito’nun çitin üzerinden Amerika’yı izlediği bir görüntüden oluşuyor. Sınıra yapılacak olan bu yeni duvarı eleştiren sanatçı, çalışmasıyla da sosyo-ekonomik adaletsizliğe ve devletlerin halklar üzerindeki ezici tutumuna karşı net bir duruş sergiliyor.
Bonus: The Secret of The Great Pyramid, Paris
Herhangi bir sosyal sorumluluk amacıyla değil, Louvre Piramidinin 30. yıldönümü için JR, Paris'teki Musée du Louvre'daki ikonik piramidin yeraltında devam ettiğini hayal eden kağıttan dev bir 3D optik illüzyon yarattı. 400 gönüllünün yardımıyla gerçekleştirilen dev kolaj için 2000 şerit kağıt kesip yapıştırıldı. 17.000 metrekarelik kolaj, sanatçının şimdiye kadarki en büyük çalışması.
